Histeroskopi

Histeroskopi nedir?

Histeroskopi rahim içini görüntülemek için kullanılan, küçük cerrahi sayılabilecek, bir işlemdir.  Küçük cerrahi dendiğinde basit olduğu anlaşılmamalıdır. Küçükten kasıt hastaya olan anestezi ve ağrı yükünün az olması ve hastanın işlem sonrası aynı gün taburcu olabilmesidir. Histeroskopi, hazne (vajina) yoluyla ve rahim ağzı kanalından ince bir optik mikroskopu rahim içine sokarak gerçekleştirilir. Histeroskopide, tüplerin rahim içine açılan ağızları, rahim içinde herhangi bir kitle veya dıştan basının olup olmadığı, rahim ağzı kanalı ve vajina değerlendirilir. Buraya kadar olan kısmına tanısal histeroskopi denir. Eğer anormal bir duruma rastlanır ve bu durumun giderilmesi için bir müdahale yapılırsa tedavi amaçlı yapılan bu müdahaleye operatif histeroskopi denir. Her histeroskop ile tanısal yapılabilirken her histeroskop operatif işlem için yeterli olmayabilir. Çok ince olduğu için hastaya ağrı sıkıntısı çok az olan ve bu nedenle de genel anestezi ve ameliyathane şartları gerektirmeyen ve muayenehane şartlarında kullanılabilen “ofis histeroskopi” kullanıldığında küçük müdahaleler yapılabilmekte, ancak büyük müdahaleler yapılamamaktadır. Eğer anormal durum büyükse, ya aynı seansta ya da başka bir gün, başka seansta klasik histeroskopi yapılması gerekebilir.

Kimlere histeroskopi yapılır?

Histeroskopi aşağıdaki durumlarda önerilir;

1. Adet kanamalarının fazla olması durumunda,
2. Doğum ya da düşük sonrası bebeğin eşinin (plasenta) veya düşük parçalarının rahim içinde kaldığı düşünüldüğünde,
3. Rahimde doğuştan anatomik bozuklukların (çift rahim, rahimde septum gibi) olduğu düşünüldüğünde,
4. Rahim içine yapılan ameliyat, kürtaj gibi müdahalelerden sonra yapışıklık olduğundan şüphelenilirse,
5. Rahim içinde polip, myom gibi bir kitlenin varlığından veya dıştan basısından şüphelenilirse,
6. Çok sayıda iyi kalite embryo verilip de tüp bebekte bir türlü gebelik sağlanamıyorsa,
7. Sterilizasyon isteği olan veya tüp bebek öncesi tüplerin bağlanması gereken hastalarda, tüplerin bağlanması işlemi karından yapılan ameliyatla yapılamadığı durumlarda tüplerin ağzının tıkanması için.

Histeroskopi nasıl yapılır ?

Tanısal amaçlı veya sadece küçük bir cerrahi gerektiren durumlarda ince histeroskoplar yeterli olur. Alet ince olduğundan rahim ağzını genişletmeye gerek yoktur ve bu nedenle de ağrı ya hiç olmaz ya da az olur. Bu işlemler, sıklıkla lokal anestezi ile yapılabilen işlemlerdir. Myom alınması gibi daha kapsamlı müdahalelerde geniş çaplı histeroskoplar kullanılır ve bu işlemler genel anesteziyi gerektirir. Histeroskopi hastanın sıklıkla aynı gün taburcu olabileceği bir işlemdir.

Histeroskopinin riskleri nelerdir ?

Histeroskopi sonrası alttan (vajinal) hafif kanama, hafif ağrı ve kramp olması, sık rastlanan ve beklenen etkilerdir. Sıvı yüklenmesi ve buna bağlı elektrolit bozuklukları, rahmin delinmesi ve buna eşlik edebilecek barsak ve mesane yaralanmaları, enfeksiyon, kanama, işlem sonrası yapışıklıkların olması (Asherman sendromu) ve emboli, ciddi ama az rastlanan komplikasyonlardır. En sık ciddi komplikasyon rahim delinmesidir ki tanısal amaçlı işlemlerde ihtimal binde bir iken operatif işlemlerde yüzde bir oranında gözlenir.

Güncelleme Tarihi: 17 Temmuz 2013

Kaynak:
Jansen FW ve arkadaşları. Complications of hysteroscopy: a prospective, multicenter study. Obstet Gynecol, Ağustos  2000; 96 (2): sayfa 266 - 70.